HET BURGERCOMITÉ TEGEN ONRECHT PRESENTEERT DE GROOTSTE 10 DWALINGEN VAN 2019
De Trofee voor Groot Onrecht gaat dit jaar naar de Rechtbank Utrecht voor het opleggen van drie maanden cel voor het dood- rijden van de Ierse studente Aoife O’Connell
(augustus, Rechtbank Utrecht)
NUMMER 1:
De 37-jarige T. K. uit Zeist reed op zaterdag 9 maart de 21-jarige Aoife O’- Connell dood op de Biltsestraatweg in Utrecht en reed daarna door. Hij deed dat met alcohol op en met cocaïne in zijn lichaam. Of het middelengebruik van invloed is geweest op het ongeval laat de rechtbank bij het vonnis in het midden, aangezien de man zich pas ruim een dag na het ongeval meldde bij de politie. De rechtbank vindt dat de man tekort is geschoten bij zijn handelen rond het ongeval. ,,Door met alcohol op bij deze weersomstandigheden te gaan rijden is sprake van aanmerkelijke onvoorzichtigheid en onoplettend- heid.” De man reed gedeeltelijk op de busbaan toen hij rond half vijf die nacht de daar lopende Aoife schepte. De verdachte reed al vaker met drank op en te hard en werd daar ook eerder voor veroordeeld. Het ongeluk gebeurde in het donker, bij miezerregen en nevel en terwijl K. ongeveer 90 kilometer per uur reed. ,,Na het ongeval reed u met de auto direct door naar een sloopbe- drijf, belde een vriend en nam een tas mee uit de auto. Dat past niet bij de door u gestelde ‘panieksituatie’ aldus de rechtbank.
Bron: Telegraaf, 22 augustus 2019
REACTIE BURGERCOMITE: Het leven van dit 21-jarige meisje is in Neder- land dus 12 weken cel waard. De rechtbank legde pijnlijk genoeg ook nog een mildere straf op dan de eis van de officier van justitie. Daar is geen enke- le aanleiding toe: roekeloos en herhaald onveilig weggedrag, met drank en drugs op, doorrijden na de aanrijding, deze man heeft willens en wetens het jonge meisje van haar leven beroofd en de nabestaanden levenslang pijn en gemis gegeven. Daar past de maximale straf bij van 6 jaar cel.
NUMMER 2: Bekir E. krijgt 14 jaar cel voor doodslag (geen moord!) en tbs met dwangverpleging voor het doodschieten van de 16-jarige scholiere Hü- meyra (december, Rechtbank Rotterdam)
De rechters stellen dat het niet om moord gaat, omdat de man in een opwel- ling en uit emotie heeft gehandeld. Daarom is E. veroordeeld voor doodslag en dus vrijgesproken van moord. De rechtbank stelt dat zijn gedrag vooraf- gaand aan de schietpartij niet past bij het hebben van een vooropgezet plan, maar zegt wel dat de term ‘executie’ zich opdringt als wordt gekeken naar hoe de tiener is doodgeschoten. Hoewel hij met een wapen achter de tiener aan heeft gerend, lijken zijn handelingen volgens de rechtbank te passen bij een handeling uit woede. Meerdere kennissen van E. hebben beschreven dat de man een kort lontje had. Familie en vrienden van het doodgeschoten meisje Hümeyra zijn razend over de straf van veertien jaar voor Bekir E. Di- rect na de uitspraak bonkten ze hard op de ramen van de volle publieke tri- bune, die boven de rechtszaal ligt. Een schreeuw van de zus van Hümeyra ging door merg en been. De rechter achtte E. schuldig aan doodslag en leg- de hem 14 jaar cel en tbs met dwangverpleging op. Het Openbaar Ministerie had eerder 20 jaar cel geëist voor moord maar de rechter achtte voorbedach- ten rade niet bewezen en dus viel de uiteindelijke straf lager uit. E. zou vol- gens de rechtbank impulsief gehandeld hebben toen hij Hümeyra doodschoot en dus werd het doodslag. Daarvoor is de maximale straf 15 jaar. De familie is kapot van de uitspraak. Een familielid kwam krijsend de rechtszaal bene- den binnen maar kwam niet ver omdat ze werd tegengehouden. Op de gang werd veel geschreeuwd en gegild, sommigen vielen flauw. De advocaat van de familie wees op de vele doodsbedreigingen van E. aan het slachtoffer en haar familie in de maanden voorafgaand aan de schietpartij op 18 december. Het lijkt er sterk op dat ook de rechters ook niet blij zijn met de straf die ze oplegden. Ze lieten doorschemeren in hun vonnis ook liever een hogere straf gewild te hebben, maar omdat ze moord niet bewezen achtten, waren ze ge- bonden aan de maximumstraf voor doodslag. De rechters deden een oproep aan de politiek om daar kritisch naar te kijken.
Bronnen: ad.nl, telegraaf.nl en nu.nl, 13 november 2019
REACTIE BURGERCOMITE: Opwachten en zeven keer schieten is geen moord? Na een gruwelijke climax van vijftien maanden terreur is gebeurd waar de familie zo vaak voor waarschuwde. Bekir bedreigde, stalkte en mis- handelde Humeyra talloze malen. Ook stuurde hij vlak voor de schietpartij nog foto’s waarop hij met een wapen staat en van een meisje met doorge- sneden keel met de tekst “dat Hümeyra zou volgen”. Op facebook looft hij een beloning van 3200 euro uit voor informatie om haar te kunnen vinden. Vanuit de gevangenis zei Bekir E later bovendien dat hij het meisje had doodgeschoten “omdat ze loog over haar leeftijd”. Met dit alles kunnen we toch niet anders concluderen dat Bekir E met zijn doorgeladen pistool het vooropgezette plan had om op 18 december 2018 naar haar school te komen om koelbloedig een einde te maken aan Humeyra’s leven. Moord, met voor- bedachte rade. Dat de rechtbank hier niet in mee is gegaan is niet alleen voor de nabestaanden maar ook voor ons – en miljoenen mensen – echt onbegrij- pelijk. Deze straf is veel te laag en gevaarlijk laag met het oog op recidive van deze gek. Hopelijk volgt een snelle wetswijziging en gelukkig gaat het OM (dat wel moord ten laste legde!) in hoger beroep.
NUMMER 3: Drie jaar cel voor doodrijder Fleur (maart, Gerechtshof Leeu- warden)
Loosdrechter Walter van W. gaat drie jaar de cel in voor het doodrijden van de 19-jarige Fleur Balkestein. Dat heeft het Hof besloten. Dat is een lagere straf dan hij eerder kreeg van de rechter. Ook krijgt hij een rijontzegging van vier jaar, die ingaat nadat hij zijn straf heeft uitgezeten. Zijn zoon Casper van W. krijgt een werkstraf van 100 uur en een rijontzegging van een jaar. De straf voor Walter van W. valt een jaar lager uit dan hij in eerste instantie kreeg van de rechter. Dat komt omdat het Hof vindt dat er geen bewijs is voor een straatrace of rijgedrag met een wedstrijdmatig karakter. Eerder sprak de rech- ter daar in het vonnis wel van. Maar het Hof is het daar dus niet mee eens. Dat stelt dat niet bewezen kan worden dat het rijgedrag van Casper van in- vloed is geweest op het ongeluk. Walter van W. heeft ‘zeer onvoorzichtig ge- reden, maar niet roekeloos’.Vader en zoon reden in maart 2016 met hoge snelheid over de Nieuw-Loosdrechtsedijk in Loosdrecht. Walter van W. had te veel gedronken, reed zo’n 167 kilometer per uur en raakte met zijn Porsche de auto van het slachtoffer vol in de flank. Fleur raakte zwaargewond en overleed twee weken later. Zoon Casper reed op het moment van het ongeluk vlak achter zijn vader in een Mini Cooper. De rechter acht hem niet me- deplichtig aan de dood van Fleur. Wel wist hij dat zijn vader alcohol had ge- nuttigd en reed hij bovendien zo’n 146 kilometer per uur.
Tubantia en Twente Enschede, 7 maart 2018
REACTIE BURGERCOMITE: “Niet roekeloos”. Twee keer de maximale snel- heid rijden en onder invloed.. Waarom is dit geen roekeloos rijgedrag? Straf- rechters hanteren té strenge criteria (van de Hoge Raad) (HR) en slachtoffers en nabestaanden ervaren dit als bijzonder teleurstellend zo bleek uit https:// fondsslachtofferhulp.nl/nieuws/uitkomsten-onderzoek-strafrechtelijke-reactie- op-verkeersdelicten/ Maar liefst 65% van de slachtoffers en nabestaanden vindt de straffen in ver- keerszaken te laag. Wat zijn de criteria die de Hoge Raad hanteert voor een veroordeling voor roekeloos rijden? Dat zijn er 3: een verdachte moet zich buitengewoon onvoorzichtig hebben gedragen, door zijn gedrag moet hij een zeer ernstig gevaar hebben veroorzaakt en hij moet zich ervan hiervan be- wust zijn geweest, of had dat moeten zijn (dit blijkt onder meer uit de arresten ECLI:NL:HR:2013:959 en ECLI:NL:HR:2013:964)1. Pas als de rechter in de ogen van de Hoge Raad voldoende motiveert dat dit allemaal het geval was bij een verkeersdelict, is roekeloos rijden bewezen. Rechters moeten zich houden aan uitspraken van de Hoge Raad, de hoogste rechter.
Wij vinden dat het thema “opzettelijke roekeloosheid in het verkeer” tot nade-
re reflectie zou moeten leiden bij de HR en tot een hogere strafoplegging.
NUMMER 4: Verdachte van mishandeling werd door blunder niet veroor- deeld (augustus, OM Rotterdam)
De man die de Rotterdamse wijkagent Wim Rietveldt heeft geschopt had ge- woon veroordeeld kunnen worden als het Openbaar Ministerie een ander de- lict op de dagvaarding had geschreven. Dat zegt de Rotterdamse strafrecht- advocaat Frank van Ardenne, die zelf niet betrokken was bij de zaak. Afgelo- pen vrijdag werd een verdachte die betrokken was bij een vechtpartij met de agent op de Nieuwe Binnenweg vrijgesproken door de rechter. Het letsel dat Rietveldt opliep bij de worsteling was niet veroorzaakt door de verdachte, maar door een medeverdachte. De verdachte stond voor de rechter voor mishandeling met zwaar lichamelijk letsel tot gevolg. ,,Het Openbaar Ministe- rie had hem in plaats daarvan ‘openlijk geweld’ ten laste kunnen leggen”, zegt Van Ardenne. ,,De verdachte heeft erkend dat hij heeft geschopt, maar niet richting de rug van de agent, maar richting zijn buik, terwijl de agent pijn in zijn rug had.” Nauwkeurig formuleren is belangrijk in de rechtspraak, juist omdat een vonnis grote gevolgen kan hebben. Omdat de schop van de ver- dachte de pijn niet veroorzaakt kan hebben, had de rechter geen andere op- tie dan de verdachte vrij spreken, analyseert Van Ardenne. ,,De stappen die de rechter neemt, zijn volstrekt logisch. Die kan echt niet anders. Als je het zo precies omschrijft, moet je specifiek kunnen aantonen dat het letsel het ge- volg is van het handelen van de verdachte.” Het probleem had voorkomen kunnen worden als de officier van justitie een andere formulering had geko- zen. ,,Als je iemand voor ‘openlijk geweld’ vervolgt, hoef je het gevolg niet zo specifiek te omschrijven. Dan is het genoeg om te bewijzen dat de verdachte een bijdrage heeft geleverd aan het geweld. Ik vind de gemaakte keuze op- merkelijk, vooral omdat de agent ook niet precies meer wist wat er was ge- beurd.”
Bron: AD, 15 augustus 2019
1 Bron Raad voor de Rechtspraak 2017
NUMMER 5: Verdachte gewelddadige verkrachtingszaak had vorig jaar vast moeten zitten (juni, OM/Reclassering Den Haag)
Gerson F., de man die vandaag terechtstond voor de verkrachting van een studente in de Rotterdamse wijk De Esch, had vorig jaar opgenomen moeten worden in een jeugdgevangenis omdat hij zijn afspraken met de reclassering niet was nagekomen. Zo ver kwam het echter niet; het advies van de reclas- sering om F. op te sluiten werd in het voorjaar opgesteld, maar er werd toen geen actie ondernomen. In juli vergreep F. (19) zich aan de studente. De jon- ge vrouw (die toen 20 was) raakte levensgevaarlijk gewond bij de aanval. F. wurgde haar en verkrachtte haar. Ze had een slagaderlijke bloeding door het geweld en ze moest beademd worden. F. werd in 2017 veroordeeld voor het wurgen van een groepsgenoot van jeugdinrichting Schakenbosch. De aanval leek op die op de studente. Hij benaderde de jongen van achteren en wurgde hem, blijkt uit het vonnis van de rechtbank in Den Haag. De jongen liep blauw aan. De rechtbank veroordeelde F. tot een voorwaardelijke straf. Hij moest behandeld worden. Als hij zich niet aan de afspraken hield, moest hij drie maanden de gevangenis in. Gerson F. negeerde de afspraken met de reclas- sering nadat hij begin vorig jaar weer bij zijn moeder was gaan wonen.
NUMMER 6: Ambtenaren van het Ministerie van Justitie wilden zich bemoei- en met pleitnota OM in zaak-Wilders (september, Ministerie van Justitie)
Ambtenaren van het ministerie wilden ‘meelezen’ met het Openbaar Ministe- rie als deze over Wilders’ ‘minder Marokkanen’-uitspraken de pleitnota gingen schrijven. Dat blijkt uit documenten die het Hof heeft opgevraagd en de PVV op haar website heeft gepubliceerd. Het gaat om mailwisselingen tussen ambtenaren van het ministerie van Justitie uit september 2014. In de e-mails bespreken de ambtenaren ook de vervolging, waartoe het OM op dat mo- ment feitelijk heeft besloten. De betreffende ambtenaar wijst het OM onder andere op Wilders’ repliek “dan gaan we dat regelen”, op de roep van zijn aanhang om “minder!” Marokkanen. Daaruit zou “actiebereidheid/aanzet om de daad bij het woord te voegen” blijken, en dat zou belastend zijn. Uit de do- cumenten blijkt dat ambtenaren argumenten aandroegen bij het OM om Wilders te vervolgen. In e-mails noemen ze zijn uitspraken ‘kwaadaardig’ en ‘racistisch’. Bron: AD, 8 september 2019
NUMMER 7: Fatale blunder PI te Vught
Voor de tweede keer in korte tijd blijkt een blunder van de Penitentiaire Inrich- ting (PI) in Vught fatale gevolgen te hebben gehad. Eerder ging de instelling de mist in met moordenaar Michael P. Nu blijkt dat Philip O. zonder benodig- de medicatie en behandeling op vrije voeten kwam, waarna hij Joost Wolters in juli 2017 neerstak in de Amsterdamse metro. Dat blijkt uit een rapport van de inspectie van Justitie en Veiligheid. Eind februari 2017 kwam Philip O. voorwaardelijk vrij uit de Vughtse gevangenis, waar hij vastzat voor een ge- wapende overval. In Vught is hij volgens de inspectie niet goed voorbereid op zijn terugkeer in de maatschappij. Zijn problemen en de bijbehorende risico’s zijn er opgemerkt, maar daar is onvoldoende rekening mee gehouden. Opval- lend is dat behandeldirecteur Erik Masthoff, die tijdens beide inschattingsfou- ten de scepter zwaaide in Vught, nu bestuurder is in de kliniek in Den Dolder van waaruit Michael P. Anne Faber vermoordde. Minister Dekker (Rechtsbe- scherming) wil niet zeggen of hij naar aanleiding van het tweede alarmerende rapport maatregelen treft tegen de PI Vught of de toenmalige behandeldirec- teur. Fivoor, de huidige werkgever van Masthoff, neemt geen maatregelen te- gen de bestuurder en verwijt hem ook niks, zegt een woordvoerder. „Hij wordt namelijk niet individueel in het rapport genoemd.”
Bron: Telegraaf, 13 november 2019
NUMMER 8: Lichtere straf voor moordenaar van krantenbezorgster Anita van Dijk (oktober, Gerechtshof Den Haag)
De schokkende moord op de krantenbezorgster Anita van Dijk (51) in de vroege ochtend van 13 mei 2016 in Schiedam heeft tot een eveneens schok- kend lage strafoplegging geleid. Het Hof heeft de 33-jarige Biko M. veroor- deeld tot een gevangenisstraf van 8 jaar en tbs met dwangverpleging. Hij was eerder door de rechtbank veroordeeld tot tien jaar en tbs met dwangverple- ging. M. stak Anita van Dijk toen ze op de Pasteursingel in Rotterdam haar krantenwijk liep, meerdere malen. Een week later bezweek ze in het ziekenhuis aan haar verwondingen. De straf is lichter uitgevallen doordat het Hof er vanuit gaat dat M. een psychose had toen hij in mei 2016 de moord pleegde. In het hoger beroep heeft hij alsnog meegewerkt aan een onderzoek door het Pieter Baan Centrum. Daaruit is naar voren gekomen dat de Schiedammer vermoedelijk in een psychose heeft gehandeld en dat de moord hem in ver- minderde mate kan worden toegerekend. Hij had volgens het Hof dus beperkt inzicht in wat hij deed. De zaak leidde tot zeer veel verontwaardiging in Rot- terdam en omstreken en een stille tocht waar honderden mensen in mee lie- pen.
Bron: AD, 16 oktober 2019
NUMMER 9: OM eist 4 jaar cel voor misbruik twee dochters (januari, OM Noord-Nederland)
Voor het jarenlang seksueel misbruiken van zijn twee dochters heeft het Openbaar Ministerie (OM) woensdag vier jaar cel, waarvan één jaar voor- waardelijk, geëist tegen Andreas W. (48) uit Meppel. Het misbruik begon toen de meisjes net geboren waren. In 2014, toen de oudste dochter tien jaar was, vertelde ze het aan haar moeder. Zij deed dat nadat ze op school seksuele voorlichting had gehad. W. heeft het misbruik pas in 2017 bekend. “Ik schaamde me”, zei hij daarover in de rechtbank in Assen. Justitie kon de zaak, die eerder wegens gebrek aan bewijs was geseponeerd, toen alsnog doorzetten. De officier van justitie sprak van een jarenlange nachtmerrie voor de meisjes. Hij wil ook dat de man wordt behandeld. De moeder van de meis- jes eiste 15.000 en 12.500 euro schadevergoeding voor haar dochters.
Bron: NU.nl, 9 januari 2019
NUMMER 10: OM blundert: ontuchtzaak tegen plaatsvervangend hoofdoffi- cier van de baan (november, OM Amsterdam)
De rechtbank in Den Haag heeft voormalig plaatsvervangend hoofdofficier van justitie Vincent L. buiten vervolging gesteld na grove fouten van het Openbaar Ministerie. Het OM dacht slim een uitspraak van de Hoge Raad te negeren, maar werd keihard op de vingers getikt. De nu 46-jarige L. werd verdacht van betaalde seks met een 16-jarige jongen. Het OM gaat in beroep tegen de beslissing. De Hoge Raad had de zaak eerder verwezen naar de rechtbank in Den Haag, omdat L. in het arrondissement Amsterdam werkte. Om elke schijn van bevoordeling of benadeling te vermijden, bepaalde ’s lands hoogste rechtscollege daarop dat Haagse officieren van justitie de zaak moesten oppakken en niet de twee Amsterdamse aanklagers bij wie de zaak
aanvankelijk was ondergebracht. Het OM dacht het oordeel met een slim- migheidje te omzeilen: het liet de zaak bij dezelfde Amsterdamse officieren, die als ‘plaatsvervangend officieren in Den Haag’ opereerden. Iets dat ze vol- gens hun functieomschrijving ook mogen doen, maar volgens de Haagse rechtbank in flagrante strijd is met de wet. Volgens de Haagse rechtbank heeft het OM door de uitspraak van de Hoge Raad niet uit te voeren ‘de kernwaarden van het wettelijk systeem’ opzettelijk genegeerd ,,en wel door de vervolging voort te zetten op een wijze die in strijd komt met het waarborgen van een onpartijdige vervolging en berechting.” De rechtbank vervolgt dat een verdachte officier van justitie ,,moet worden vervolgd op zo’n manier dat de schijn van bevoordeling of benadeling van hem wordt vermeden. Dat is hier nu niet gebeurd.” Het gevolg is dat het OM niet ontvankelijk is in de vervolging van de 46-jarige L. en deze nu definitief op vrije voeten is.
Bron: AD.nl, 1 november 2019
NAWOORD
Dit jaar laaide naar aanleiding van de zaak-Humeyra de discussie over dood- slag versus moord op. Het is zeer onwenselijk dat een daad als deze na de jarenlange stalking, bedreiging en mishandeling wordt afgedaan met slechts een (lage) straf voor doodslag. Dat is niet alleen voor de nabestaanden van Humeyra niet te verkroppen, maar voor iedereen in het land die (nog) in ge- rechtigheid gelooft.
Daarnaast wordt “roekeloos verkeersgedrag” in onze ogen nog steeds te mild bestraft, zo blijkt ook uit onze top 10. Het begrip “roekeloosheid” zou een an- dere definitie moeten krijgen. Iemand die door verdovende middelen en/of ex- treem hard rijden een ander van het leven berooft verdient de maximale straf (9 jaar) of tenminste een groot deel daarvan.
Zoals Minister Dekker in maart de taakstraf voor geweld tegen hulpverleners afschafte, lijkt ons de tijd rijp om over te gaan tot invoering van minimumstraf- fen voor moord, doodslag en dood door roekeloosheid. De pijn van nabe- staanden wordt immers ernstig vergroot als de rechter door de bodem gaat in de strafoplegging.
Ruim 10 jaar geleden richtten wij samen met Martin Roos, het Burgercomité tegen Onrecht op. Het is een platform voor nabestaanden en slachtoffers van ernstig geweld. Jack en Martin hebben de vrijheid niet meer om te genieten, hun kind werd vermoord. Zij beleven de leegte en het gemis iedere dag, net als alle andere nabestaanden. Toch is mijn ervaring na deze 10 jaar dat zelfs de nabestaanden, wiens leven een regelrechte hel is geworden door de moord9 op hun kind of dierbare, niet zeggen: gooi de sleutel weg of voltrek de doodstraf. Wat zij wél verlangen is een rechterlijke macht die doet wat zij moet doen: recht spreken en verantwoording afleggen.
De top 10 justitiële dwalingen maakt duidelijk waarom veel mensen het ver- trouwen in onze rechtsstaat verliezen, ondanks het goede werk van vele an- dere rechters en officieren in den lande.
Wij willen met de top 10 laten zien hoe belangrijk een rechtvaardige recht- spraak is en welke gevolgen justitiële dwalingen hebben voor slachtoffers, nabestaanden en het algemene vertrouwen in de magistratuur.
Namens het Burgercomité tegen Onrecht,
Jack Keijzer Joost Eerdmans
“Wie barmhartig is voor de wolven doet onrecht aan de schapen”
www.burgercomite.nl