De jury van de vijfde Pim Fortuynprijs heeft zijn keuze gemaakt.
Makkelijk was het deze keer niet.
Om met Pim Fortuyn te spreken: een hell of a job. Want wat waren onze nominaties geweldige vertolkers van het vrije woord.
Maar we beginnen met de eervolle vermelding en die is voor:
Shirin Musa is de drijvende kracht achter vrouwenrechtenorganisatie Femmes for Freedom. Zij was de eerste vrouw uit een moslimgemeenschap die zich heeft ontworsteld uit een islamitisch huwelijk door een religieuze scheiding via het Nederlands recht te bewerkstelligen. Ze richtte in 2011 Femmes for Freedom op om wereldwijd gelijke behandeling van vrouwen na te streven. Ze biedt juridische en financiële ondersteuning aan vrouwen die in huwelijkse gevangenschap leven. Shirin is een onverschrokken voorvechtster van vrouwenrechten en emancipatie. Niet bang om heilige huisjes omver te trappen en tegen de wind in te zeilen. Oprecht betrokken en daarom ook in staat om het verschil te maken. Dit alles heeft ons ertoe gebracht om Shirin Musa een ere vermelding te geven bij deze prijsuitreiking.
Ik noem de eerste nominatie:
Eddy Terstall is filmregisseur en een criticaster binnen links Nederland. Progressief links zou in zijn ogen trouw moeten blijven aan haar vrijzinnige en seculiere wortels. Terstall schuwt de pittige discussies niet. In zijn in 2018 verschenen pamflet Vrij Links neemt hij sterk afstand van de suggestie dat niet-westerse Nederlanders in bescherming moeten worden genomen tegen het vrije debat. Terstall pleit juist voor een onbelemmerd debat, een levensbeschouwelijk-neutrale staat, seculier onderwijs voor alle kinderen en een herwaardering van individuele vrijheid. Een betere advocaat van het vrije woord in ons land is volgens ons nauwelijks denkbaar.
De tweede nominatie:
Fidan Ekiz bespreekt als columniste, boekenschrijfster én tv-maakster heikele kwesties die haar persoonlijke leven raken en tevens sterk beïnvloeden. Zonder moeite, schroom of angst schrijft ze in duidelijke taal over integratieproblemen binnen de Turkse gemeenschap in Nederland, het Erdogan-regime, het ontbreken van het vrije woord in de islam en toenemende polarisatie in een stad als Rotterdam. Ze wil het politiek correcte zwijgen doorbreken. Zoals zij zelf zegt: ‘De huidige identiteitspolitiek, de angst om te kwetsen, de angst om islamofoob genoemd te worden, frustreren de vooruitgang.’ Met haar columns doorbrak ze taboes en dogma’s, terwijl ze weet dat kritiek op integratie en de islam vaak wordt gezien als verraad. Haar lef en grote doorzettingsvermogen vindt de jury bewonderenswaardig. Fidan Ekiz is een voorbeeld voor velen.
De derde nominatie:
Kim Putters is een autoriteit. Alom gerespecteerd. Hij maakt deel uit van de Haagse werkelijkheid. Maar met zijnopvallend kritische geest durft hij het gezag te prikkelen. Altijd als een gentleman. Vanzelfsprekendheden neemt hij niet voor lief. Hij constateert in het huidige Nederland overvloed maar ook onbehagen. Hij schuwt het debat niet en in zijn opmerkelijke boekVeenbrand analyseert hij de ‘smeulende kwesties’ in onze samenleving. Wie profiteertnu eigenlijk van welvaart en vooruitgang? En nog zoiets: Kim Putters zegt wat anderen niet uitspreken: ook de klimaatdiscussie heeft zijn prijs. Kim Putters maakt zich oprechte zorgen over de gebrekkige invloed van burgers op politici en bestuurders? Hij steekt de draak met gevestigde politici die hautain het referendum buiten de orde plaatsen.Een opiniemaker als Kim Putters moet gekoesterd worden want hij is authentiek en onafhankelijk.
De vierde nominatie, een dubbele nominatie:
Ze werken ieder bij een andere krant. John van den Heuvel bij de Telegraaf en Paul Vugts bij Het Parool. Beiden zijn onverschrokken moedige journalisten. Ze verdedigen bijna letterlijk het vrije woord. Pim Fortuyn deed hetzelfde en moest daarvoor met zijn leven betalen. Fortuyn was een verdediger in woord en geschrift van de rechtsstaat. Op dit moment staat de rechtsstaat – het fundament van onze democratie – onder druk.Dat proces gaat sluipend. En dat is een enorm gevaar. Ondermijning van de rechtstaat door meedogenloze criminelen is aan de orde van de dag. Liquidaties mogen niet bij het alledaagse straatbeeld horen. Omkopen van politie, justitie en bestuur ligt op de loer. Democratische instituties worden door de gewapende criminaliteit serieus bedreigd. En al lang niet meer vanuit Lutjebroek, Amsterdam of Brabant maar door misdaad kartels van eigen bodem die opereren vanuit verre zonovergoten landen. John vd Heuvel en Paul Vugts laten zich niet afstoppen of intimideren. En ze verstoppen zich niet als het even te heet wordt. Ondanks de enorme offers in hun privéleven blijven ze met hun onderzoeken trouw aan de principes van de rechtsstaat. Ze kunnen niet zomaar terug want het olifantengeheugen van de grote misdaad kent weinig genade. Dank jullie wel strijders voor het vrije woord.
De vijfde nominatie is:
Martin Sommer. Martin Sommer neemt bij de Volkskrant een bijzondere positie in. Hij durft als vrijdenker ook echt vrij zijn mening te geven. En dat kunnen niet veel columnisten op de manier waarop Martin Sommer dat doet. Martin gaat een spade dieper met zijn analyses. Hij wil een zuiver debat, helderheid, geloofwaardige inzichten en is wars van politiek correcte prietpraat. Hij durft zijn nek uit te steken en zelfs iets aardigs over Donald Trump te zeggenin zijn krant. Kom daar maar eens om in Nederland. Toeval bestaat niet maar hoe toevallig is het dat Martin is opgegroeide in het rauwe IJmuiden, laat dat nu net de geboortegrond van Pim Fortuyn zijn. Martin Sommer is een geestig en zeer erudiet man met een open en eerlijke blik op de wereld. Vertolken van het vrije woord is aan hem toe vertrouwd. De jury vond dat dat niet onopgemerkt mag blijven.
Eigenlijk verdienen alle genomineerden dit jaar de Pim Fortuynprijs vanwege hun moed, oprechtheid en passie voor vrijheid.
De jury heeft na lang wikken en wegen besloten dat Paul Vugts en John vd Heuvel deze eervolle prijs doen toekomen.
De jury bestaat uit: Simon Fortuyn, Leonard Ornstein, Rita Verdonk en Joost Eerdmans.