JURYRAPPORT PIM FORTUYNPRIJS 2020
Voor de zesde keer reiken wij de Pim Fortuyn Prijs uit, achttien jaar na de politieke moord op Pim Fortuyn. Een hoogstnoodzakelijke prijs om de vrijheid van meningsuiting te belonen. Want in onze democratie moet die gewaarborgd zijn. En meer dan ooit in deze verwarrende tijd van corona. Want door de wereld, Europa en Nederland waart een gevaarlijk spook dat nieuwe noden creëert. Nood breekt wetten. Van alles komt op ons af. Onze gezondheid staat op het spel, de economie werd stil gelegd, regels van privacy werden soms vergeten.
Dit is de tijd dat wetenschappers een vaccin zoeken, burgers een houvast en leiders uitwegen. Soms leidt dat tot een eenstemmigheid waarvan we in normale tijden zouden zeggen dat die niet gezond is.
Onze genomineerden hebben een ding gemeenschappelijk. Ze zijn niet bang om zich te uiten. Ook als dat door de meerderheid niet altijd meteen begrepen wordt.
Vrijheid van meningsuiting is een zeer belangrijk recht, onlosmakelijk verbonden aan onze democratie. Wij, de jury zochten voor deze editie van de Pim Fortuynprijs naar een geluid dat ons prikkelde. We zochten iemand die bij een breed publiek aanspreekt. Iemand ook die over zijn eigen grenzen heen durft te springen. Iemand die in de voetsporen van de bijzondere winnaars uit vorige jaren gaat treden. We noemen ze nog maar een keer. In 2015 ging de Pim Fortuynprijs naar Afshin Ellian. Daarna naar Leon de Winter, Ebru Umar en Theodor Holman. Afgelopen jaar ging deze onderscheiding naar John van den Heuvel en Paul Vughts.
Vorig jaar wilde de jury het vrije woord eren door deze aan twee journalisten te geven die zich niet de mond lieten snoeren door de zware criminaliteit.
Het lijkt wel of we sinds het uitbreken van het coronavirus leven in een nieuw tijdperk. De winnaar van dit jaar mengt zich in met verve in het nationale debat. De winnaar 2020 probeert met flair, elegantie en inhoud een kritisch verhaal neer te zetten. Hij is niet bang om iets te zeggen wat niet goed valt. Hij is niet bevreesd het publiek tegen de haren in te strijken en schuwt daarbij de provocatie niet. Hij twijfelt wel eens net als andere weldenkende mensen. Onze winnaar dacht eerst dat het wel mee zou vallen met het coronavirus. Maar daar kwam hij op terug. Soms lijkt hij even over zijn eigen woorden te struikelen maar herpakt zich ferm. Dan klinkt zijn stem nog luider. Als hij na enige onzekere aarzeling zijn koers heeft teruggevonden is hij trefzeker. Dan is het vrije woord bij hem in heel goede handen. Wat onze winnaar onderscheidend maakt is dat hij zijn standpunt onderbouwd naar voren wil brengen. De winnaar van dit jaar is autonoom en heeft stijl. Je zal de winnaar 2020 niet snel horen schelden. Hij zoekt ook in de anderhalve meter samenleving het argument. Onze winnaar wil in het hart van de samenleving het debat voeren. Liefst sjiek maar dat lukt in deze tijd niet altijd. Soms weten zijn tegenstanders in het debat geen raad met hem. Dat leidt dan tot tegenaanvallen van zijn opponenten waar hij niet blij van wordt. Maar dan is er nog zijn verfijnde humor. Met een grapje of verkleinwoordje zet hij zijn tegenstander op een ander spoor. In 2020 zitten we gevangen in een vicieuze cirkel om onze volksgezondheid te beschermen. Onze winnaar deed meermaals een oproep nuchter te blijven en had het nogal eens lastig in de talkshows. Maar hij bleef overeind. De winnaar is de man die ten tijde van de lockdown als eerste publiekelijk een lans brak voor het overleven van de economie en een snelle lock-out.
De winnaar van de Pim Fortuynprijs verdient deze onderscheiding omdat er ook nog een post corona tijd komt. Een tijd die ook in economische zin- omdat woord te gebruiken- leefbaar moet blijven. Een tijd waarin de vrijheid van het woord overeind staat.
De winnaar van de Pim Fortuynprijs 2020 heet: Jort Kelder.
29 mei 2020
De jury Pim Fortuyn Prijs,
Simon Fortuyn (Voorzitter)
Leonard Ornstein
Rita Verdonk
Joost Eerdmans